Geschreven door Nadia Pontes
Grote merken zoals Zara en H& ;M verkoopt kledingstukken geproduceerd met katoen van Braziliaanse boerderijen. Volgens nieuw onderzoek worden deze in verband gebracht met ontbossing en landroof.
Voordat ze de etalages van modereuzen als Zara en H&M bereiken, katoenen broeken, korte broeken , shirts en sokken laten een spoor van ontbossing, landroof en mensenrechtenschendingen achter in Brazilië.
Advertentie
Hoewel velen van hen een duurzaam productielabel dragen, heeft een jaar lang onderzoek door de Britse NGO Earthsight het verband gedetailleerd tussen gewassen in Brazilië, de vierde grootste katoenproducent ter wereld, en Europese merken. Earthsight analyseerde satellietbeelden, verzendgegevens, openbare archieven en bezocht productieregio's om de reis van 816.000 ton katoen te volgen.
Volgens het rapport werd deze grondstof specifiek geproduceerd voor acht Aziatische bedrijven die, tussen In 2014 en 2023 werden ongeveer 250 miljoen winkelartikelen vervaardigd. Velen van hen, zo blijkt uit het onderzoek, leverden onder meer merken als H&M en Zara.
“Het is schokkend om deze banden te zien tussen zeer herkenbare mondiale merken die blijkbaar niet genoeg moeite doen om controle te krijgen over deze toeleveringsketens. Om te weten waar het katoen vandaan komt en wat voor impact het veroorzaakt,” Rubens Carvalho, hoofd van het ontbossingsonderzoek bij Earthsight, vertelde DW.
Lees | Uitgelegd: Wat is fast fashion?
Het probleem ligt bij de bron: katoen voor de export wordt voornamelijk geproduceerd in het westelijke deel van de Braziliaanse staat Bahia, een regio ondergedompeld in een tropische en uiterst biodiverse savanne die de Cerrado wordt genoemd. De vegetatie in de Cerrado wordt vaak illegaal gesloopt om ruimte te maken voor gewassen en teelt. Volgens het Braziliaanse Nationale Instituut voor Ruimteonderzoek is de ontbossing daar de afgelopen vijf jaar verdubbeld.
Ontbossing en landroof
Advertentie
Een van de gevallen die in het rapport worden geanalyseerd, is de SLC Agricola-groep, die beweert verantwoordelijk te zijn voor 11% van de Braziliaanse katoenexport. Het Earthsight-rapport schat dat in de afgelopen twaalf jaar Cerrado-land, gelijk aan 40.000 voetbalvelden, is vernietigd op de boerderijen van SLC.
En in 2020 werd het bedrijf, dat ook sojabonen verbouwt, genoemd de grootste ontbosser in het bioom, volgens de Amerikaanse denktank Chain Reaction Research.
In 2021 heeft SLC zich met haar leveranciers gecommitteerd aan een zero-ontbossingsbeleid. Een jaar later bleek uit een rapport van het non-profitadviesbureau Aidenvironment dat 1.365 hectare van de Cerrado met de grond gelijk was gemaakt in eigendommen waar katoen wordt verbouwd. En bijna de helft hiervan viel binnen een wettelijke reserve.
Toen hen werd ondervraagd over deze beschuldigingen, vertelde de groep aan DW dat ‘alle conversies van inheemse vegetatie door SLC plaatsvonden binnen de door de wet gestelde grenzen.’ Met betrekking tot de beschuldiging van Aidenvironment zei het bedrijf dat de verwoesting werd veroorzaakt door ‘een natuurbrand, en niet om nieuwe gebieden te openen voor productie.’
Advertentie
Een andere groep werd in detail geanalyseerd is Horita, die Earthsight heeft beschuldigd van gewelddadige landgeschillen met traditionele inheemse gemeenschappen. De Horita Group heeft niet gereageerd op het verzoek van DW om commentaar te geven.
Katoen gekoppeld aan Europese merken
In haar onderzoek heeft Earthsight de route van 816.000 ton katoenexport van SLC Agricola en de Horita Group tussen 2014 en 2023 gevolgd en gevolgd. De belangrijkste bestemmingen waren China, Vietnam, Indonesië, Turkije, Bangladesh en Pakistan. De traceerbare gegevens leidden naar acht kledingfabrikanten in Azië.
Alle geïdentificeerde tussenpersonen (PT Kahatex in Indonesië; Noam Group en Jamuna Group in Bangladesh; Nisha, Interloop, YBG, Sapphire, Mtmt, in Pakistan) leveren verkoopt producten aan merken als Zara en H&M, aldus de NGO.
‘Het katoen dat we in verband hebben gebracht met landrechten en milieumisbruik in Bahia is Better Cotton-gecertificeerd. Het plan slaagde er duidelijk niet in om te voorkomen dat dit katoen bezorgde consumenten bereikte.” aldus het Earthsight-rapport.
Advertentie Best of Explored
Klik hier voor meer
Better Cotton werd in 2009 gelanceerd door de mode-industrie en organisaties zoals WWF en creëerde een zegel om de veilige herkomst van de grondstof te certificeren. Volgens het initiatief zijn er 370 gecertificeerde boerderijen in Brazilië, in samenwerking met de Cotton Producers Association van het land, Abrapa.
Het in Zwitserland gevestigde Better Cotton vertelde DW dat het zojuist een uitgebreide externe audit van de betrokken boerderijen heeft afgerond en dat het tijd nodig heeft om de bevindingen te analyseren en indien nodig wijzigingen door te voeren. “De kwesties die [in het rapport] naar voren worden gebracht, tonen de dringende behoefte aan overheidssteun aan bij het aanpakken van de aan het licht gebrachte problemen en het waarborgen van een eerlijke en effectieve implementatie van de rechtsstaat,” aldus de e-mail van het initiatief.
Meer controle over toeleveringsketens nodig
H&M vertelde DW dat ‘de bevindingen van het rapport zeer zorgwekkend zijn’. en voegt eraan toe dat zij de kwestie zeer serieus neemt. “We zijn in nauw overleg met Better Cotton om de uitkomst van het onderzoek te volgen en de volgende stappen die zullen worden genomen om de standaard te versterken en te herzien,” laat de retailer weten in een e-mail.
Zara vertelde DW dat het ook “de beschuldigingen tegen Better Cotton uiterst serieus neemt,” en eist dat de certificeerder de uitkomst van zijn onderzoek zo snel mogelijk deelt.
Advertentie
Op 10 april eiste Inditex, eigenaar van Zara, meer transparantie van Better Cotton nadat bekend was gemaakt dat het rapport de volgende dag zou worden vrijgegeven. Inditex heeft op 8 april een brief naar het initiatief gestuurd met het verzoek om opheldering over het certificeringsproces. Inditex koopt katoen niet rechtstreeks van leveranciers, maar de bedrijven die het produceren worden gecontroleerd door certificeerders zoals Better Cotton.
Voor Rubens Carvalho van Earthsight is het ter verantwoording roepen van Europeanen een deel van de oplossing voor het beëindigen van ontbossing en rechten schendingen in grondstoffenproducerende centra zoals Brazilië.
“Katoen is nog steeds slecht gereguleerd op de Europese markten. Ze moeten de consumptie ervan reguleren en deze loskoppelen van negatieve gevolgen voor het milieu en de mens.” hij zei. ‘Ze hebben serieuze regels nodig die niet-naleving bestraffen. Dit verhoogt de druk op producenten.”
Dit artikel is oorspronkelijk in het Portugees geschreven.
Bronnen: Aidenvironment Realtime Deforestation Monitoring (RDM) rapport
Modemisdaden, Earthsight