Het gebouw met de kantoren van Hogan Lovells, een van de grootste advocatenkantoren ter wereld, in Londen op 13 februari 2019. (The New York Times/File)
< strong>Geschreven door Andrew Higgins, Jane Bradley, Isobel Koshiw en Franz Wild
Olena Tyshchenko, een advocaat uit Groot-Brittannië, zat jaren in een overvolle Russische gevangeniscel toen een kans op vrijheid kwam via een onverwachte bron.
Een Engelse advocaat genaamd Chris Hardman, een partner bij Hogan Lovells, een van de grootste advocatenkantoren ter wereld, vloog naar Moskou terwijl zijn kantoor hielp bij het opstellen van een verleidelijk aanbod: Tyshchenko zou kunnen worden vrijgelaten als ze informatie zou verstrekken die kan worden gebruikt om zijn cliënt te helpen in een uitgestrekt web van rechtszaken in Londen.
https://images.indianexpress.com/2020/08/1×1.png
De twist is dat Tyshchenko een van de advocaten aan de andere kant was. Om haar vrijheid te winnen, zou ze zich tegen haar cliënt moeten keren. Het was een meedogenloze uitwisseling. Maar de gevangenis in Moskou was ook meedogenloos geweest en ze stemde met tegenzin in. In een later interview zei ze dat wat 'meest abnormaal' leek, was dat advocaten die zich tegen haar verzetten tijdens een proces in Londen een rol zouden kunnen spelen in haar lot in Rusland.
'Ze zijn extreem agressief', voegde ze eraan toe.
Een gevangenis in Moskou. Een Londense rechtszaal. Een daarvan maakt deel uit van een Russisch rechtssysteem dat algemeen als corrupt wordt beschouwd en ondergeschikt is aan het Kremlin. De andere is een symbool van een Engels rechtssysteem dat over de hele wereld wordt gerespecteerd. Maar nadat Hardman naar Londen was teruggekeerd, zou een Engelse rechter het bewijsmateriaal uit de Moskouse gevangenis in de zaak accepteren.
De aflevering is een levendige illustratie van hoe de meedogenloze politiek van autoritaire landen als Rusland en Kazachstan het Engelse rechtssysteem is binnengedrongen, met advocaten en privédetectives in Londen die enorme honoraria binnenhalen en twijfelachtige tactieken toepassen in dienst van autocratische buitenlandse regeringen.< /p>
Een onderzoek door The New York Times en het Bureau of Investigative Journalism — waarbij honderden pagina's met processtukken, gelekte documenten en meer dan 80 interviews met insiders, experts en getuigen werden doorgenomen — onthult hoe de Londense rechtbanken door autocraten worden gebruikt om juridische oorlogvoering tegen mensen die hun land zijn ontvlucht nadat ze uit de gratie zijn geraakt over politiek of geld.
Vier van de afgelopen zes jaar zijn procederende partijen uit Rusland en Kazachstan betrokken geweest bij meer civiele zaken in Engeland dan er ooit zijn geweest eventuele andere buitenlanders. Autoritaire regeringen of aanverwante staatsentiteiten nemen het vaak op tegen rijke magnaten die uit de gratie zijn geraakt en zijn gevlucht. Geen van beide partijen wekt veel medelijden op, maar beide betalen royale juridische kosten.
Het indienen van rechtszaken in Londen kan legitimiteit bieden voor claims van autocratische regeringen, wier eigen rechtsstelsels zo besmet zijn dat hun beslissingen buiten hun grenzen weinig gewicht in de schaal leggen. Engeland biedt ook voordelen: rechters hebben een ruime speelruimte om bewijsmateriaal te onderzoeken, zelfs als het wordt geproduceerd door corrupte veiligheidsdiensten of gecompromitteerde buitenlandse rechtssystemen. De eigen privé-inlichtingenfirma's van Londen zijn ongereguleerd, grotendeels ongeremd en soms bereid borderline-methoden te gebruiken voor klanten met diepe zakken.
In één voorbeeld bleek uit ons onderzoek dat privédetectives die aan een zaak werkten met het bedrijf van Hardman, Hogan Lovells, naar Frankrijk reisden om te proberen een potentiële getuige te betalen om te getuigen tegen een vijand van president Vladimir Poetin van Rusland.
Maar misschien wel het grootste voordeel is hoe advocaten zoals Hardman hun cliënten in staat stelden hun vijanden te achtervolgen door te winnen wat een rechter een legaal 'kernwapen' noemde: gerechtelijke bevelen die de activa van een beklaagde wereldwijd bevriezen. Deze bevelen zijn vergelijkbaar met de bevelen die de Amerikaanse regering gebruikt tegen terroristen of wapenhandelaars, behalve dat ze voortkomen uit civiele procedures.
Veel hiervan is aanvankelijk geheim, en in veel gevallen worden bevelen gegeven voordat het doelwit ervan op de hoogte is of aansprakelijk is gesteld in een proces. Zelfs advocaten die gespecialiseerd zijn in bevriezingsbevelen weten niet hoeveel er worden uitgevaardigd. Maar het feit dat Londense advocaten, rechters en privédetectives nu diep zijn ondergedompeld in de wrede politieke veldslagen van de post-Sovjetwereld, wekt bezorgdheid.
“We worden in het VK gevraagd om te oordelen over politieke dynamiek die Engelse rechtbanken niet volledig begrijpen”, zegt Tom Mayne, een onderzoeker aan de Exeter University, die zich richt op hoe Engelse rechtbanken omgaan met corruptiezaken die verband houden met de voormalige Sovjet-Unie. “Het lijkt op misbruik van Engelse rechtbanken, omdat we in feite de status-quo van de regimes in deze kleptocratische landen versterken.”
Hardman en zijn protégés bij Hogan Lovells waren marktleiders in het vertegenwoordigen van machtige klanten uit de voormalige Sovjet-Unie en werkten routinematig samen met Diligence, een Londens privé-inlichtingenbedrijf met een reputatie voor agressief toezicht. De firma's werken namens het Russische Agentschap voor depositoverzekeringen samen in de achtervolging van Sergei Pugachev, een voormalige vertrouweling van Poetin die nu door de staat wordt beschuldigd van het stelen van meer dan $ 1 miljard van een Russische bank, wat hij ontkent.
Een ander voorbeeld is een bittere en sensationele juridische strijd die is ontstaan in de brutale, autocratische politiek van Kazachstan en waarbij een staatsbank, een voortvluchtige magnaat en beschuldigingen van gestolen miljarden betrokken zijn. Het veelbesproken geschil begon 12 jaar geleden in Londen, er zijn aan beide kanten veel advocaten bij betrokken en het is gericht op Mukhtar Ablyazov, een voormalige insider onder de kleptocratische elites van Kazachstan die zei dat hij werd uitgekozen voor vervolging nadat hij om politieke redenen uit de gratie was geraakt.
Tyshchenko was een advocaat voor een bedrijf gerelateerd aan Ablyazov. Ze was in augustus 2013 naar Moskou gegaan, maar werd uit haar luxe hotel in de buurt van het Kremlin gegrepen, in de gevangenis gegooid en beschuldigd van het helpen van Ablyazov bij het verbergen van bezittingen. De Russische autoriteiten zegenden de deal met Hardmans cliënt die haar vrijliet. Ze ontkende enig wangedrag, maar de beëdigde verklaring die ze later aan Hardman gaf, werd bewijsmateriaal in een zaak waarin een Engelse rechter een bevel tot bevriezing uitvaardigde tegen Ablyazovs schoonzoon.
In een verklaring ontkende Hogan Lovells alle beschuldigingen van ongepast handelen, eraan toevoegend dat Ablyazov en Pugachev “enkele van de grootste fraudes hadden gepleegd die de wereld ooit heeft gezien” en dat “gezien zijn goed gerechtvaardigde reputatie van eerlijke en open gerechtigheid, het zou moeten worden geen verrassing dat dergelijke beweringen worden getest in Londen, waar het resultaat over de hele wereld kan worden vertrouwd.”
Een ongebruikelijk menu
Om te begrijpen hoe ver Diligence, het privé-inlichtingenbureau, is in deze zaken bewijs gaan leveren, denk aan het voorbeeld van Natalia Dozortseva, een Russische advocaat.
Dozortseva zat in 2017 in een hotel in Nice, Frankrijk, en werd aan de bar vergezeld door Trefor Williams, hoofd van Diligence in Londen. Sprekend over het gerinkel van een piano, vermengde Williams vleierij met aanbiedingen van geld als ze zich zou keren tegen haar cliënt, Pugachev, de voormalige vertrouweling van Poetin die in Frankrijk woonde om een gevangenisstraf te voorkomen voor het overtreden van een bevriezingsbevel uit 2014 dat in Londen was uitgevaardigd.< /p>
Williams beschreef een menu met opties: goud, zilver of brons. Elke band, zei hij, vertegenwoordigde een niveau van samenwerking en compensatie.
Hem alles vertellen wat ze over haar cliënt wist, zou brons opleveren. Zilver zou een beëdigde verklaring vereisen. Goud zou inhouden dat ze in de rechtbank tegen haar cliënt zou getuigen.
The Times en het Bureau of Investigative Journalism hoorden over Diligence's benadering van Dozortseva na het beluisteren van een geheime opname van haar gesprek met Williams. Uiteindelijk heeft ze Pugachev nooit verraden, maar in plaats daarvan vertelde ze het hem voorafgaand aan de ontmoeting en nam het op.
Lawyers for Diligence gaf toe dat Williams een “verkennende” ontmoeting met Dozortseva had bijgewoond, maar merkte op dat “het niet illegaal is om getuigen te betalen” en zei dat er geen overeenstemming over betaling was bereikt.
Het aanbod aan Dozortseva zou in strijd zijn met Engelands strikte regels voor openbare vervolging, maar niets zou het expliciet verbieden in civiele procedures van particuliere partijen. In Frankrijk is het aanbieden om getuigen te betalen alleen illegaal als het de bedoeling is een valse getuigenis af te dwingen. Sommige juridische experts zijn echter van mening dat een substantiële betaling een bewijs kan zijn van een dergelijk opzet, een punt dat Diligence ten stelligste verwierp.
Een legaal wapen
Als een militaire drone, kan een wereldwijd bevel tot bevriezing zijn doel treffen zonder waarschuwing.
Pugachev, bijvoorbeeld, hoorde pas dat zijn tegoeden waren bevroren toen een Diligence-agent en een advocaat van Hogan Lovells hem het bevel probeerden te overhandigen op een Londense straat. Nadat Pugachev weigerde de papieren in ontvangst te nemen, zette de advocaat ze bij hem thuis af.
Engeland voerde de bevriezingsbevelen in 1981 in en in 1998 had een rechter bepaald dat ze wereldwijd bereik hadden. De timing was gunstig. Geld en zakenlieden uit Rusland en andere post-Sovjetstaten waren Londen binnengestroomd, zogenaamd een veilige haven.
Ablyazov ontvluchtte Kazachstan in 2009 nadat de Centraal-Aziatische staat hem beschuldigde van het verduisteren van miljarden van BTA Bank, waarvan hij stoel was. Ablyazov ontkent wangedrag en houdt vol dat de regering hem alleen achtervolgde omdat hij een politieke bedreiging vormde.
Het juridische team van Hardman won het bevel tot bevriezing van Ablyazov in 2009 en heeft sindsdien talloze rechtszaken ingediend, waarbij het vonnissen heeft gewonnen die de reikwijdte van het bevel geleidelijk hebben vergroot en de lijst van beklaagden hebben uitgebreid tot medewerkers en leden van zijn familie.
De civiele uitspraken werden in 2012 uiteindelijk een gevangenisstraf van 22 maanden wegens minachting van de rechtbank voor Ablyazov, nadat werd vastgesteld dat hij een bevel had geschonden om activa vrij te geven. Hij vluchtte naar Frankrijk, dat hem uiteindelijk de vluchtelingenstatus verleende.
Geconfronteerd met klachten dat Hogan Lovells de rechtbank niet volledig had geïnformeerd dat Tyshchenko haar bewijs onder dwang had verstrekt, oordeelde een Engelse rechter dat ze de openbaarmakingsregels hadden gevolgd door te stellen dat ze opgesloten zat toen ze de informatie voor het eerst verstrekte. Maar de rechter werd niet gevraagd om te beslissen of de omstandigheden van haar opsluiting – het feit dat ze in een Russische gevangenis zat – ook moesten worden overwogen, evenals de betrokkenheid van Pavlov en vragen of Tyshchenko was mishandeld.
Topnieuws op dit momentKlik hier voor meer
Bovendien, terwijl Tyshchenko in de gevangenis bleef, overtuigde een andere advocaat van Hogan Lovells een Engelse rechter om een bevel toe te kennen dat haar echtgenoot in Groot-Brittannië verplichtte om dossiers en andere informatie te overhandigen. Onder de ondersteunende bewijzen die het advocatenkantoor aanleverde, waren “persberichten” van compromat.ru, een Russische website die berucht is als een verrekenkamer voor niet-geverifieerde en soms verzonnen informatie.
Hogan Lovells zei dat het Hooggerechtshof van Londen al klachten over het “ongepast gedrag” van het bedrijf in het geval van Tyshchenko had afgewezen en verklaarde dat het “volledig voldoet” aan de bewijsregels. De informatie van compromat.ru was “een klein onderdeel van een veel grotere verzameling bewijsmateriaal dat de rechtbank de toekenning van het bevel rechtvaardigde” in de zaak tegen Tyshchenko, zei het bedrijf.
Tyshchenko was minder optimistisch. . “Er zijn geen goede jongens in deze zaak,” zei ze.
- De website van Indian Express is GROEN beoordeeld vanwege zijn geloofwaardigheid en betrouwbaarheid door Newsguard, een wereldwijde service die nieuwsbronnen beoordeelt op hun journalistieke normen.
