Schaakmat: Een still van Ray's Shatranj Ke Khilari
Wajid Ali Shah ka samay thha. Lucknow vilasiata ke bel mein dooba hua thha, ameer, gareeb sab & # 8230; ” (Het was de tijd van Wajid Ali Shah. Lucknow verdronk in decadentie, rijk, arm, iedereen & # 8230;).
Om dit verhaal te lezen, meld je hier aan om snel toegang te krijgen tot exclusieve en premium verhalen van Indian Express./Mobiel: Doorgaan OF 
Doorgaan met Facebook 
Doorgaan met Google Al lid? Log in
Munshi Premchand's klassieke korte verhaal uit 1924, Shatranj Ke Khilari, voor het eerst gepubliceerd in het tijdschrift Madhuri, begint met deze beknopte zinnen. Met snelle, behendige slagen bouwt de auteur een portret van de vervallen nawaabi-cultuur, die zozeer deel uitmaakte van de 1856 Lucknow – van de alledaagse hanengevechten en vliegeren tot de Kathak mehfils in het sierlijke paleis van Nawab Wajid Ali Shah. De Britse troepen rukken op, de Resident heeft de ongelukkige heerser van Lucknow een ultimatum gesteld en het schrift is zichtbaar op de karmozijnrode, met paan besmeurde muren van een van de mooiste steden van de Awadh-regio. Maar wie heeft er last van? Niet onze schaakverslaafden, Mirza Sajjad Ali en Mir Roshan Ali, zich niet bewust van het feit dat hun wereld om hen heen instort.
Het is passend dat de eerste Hindi-speelfilm die Satyajit Ray maakte, is gebaseerd op het verhaal van Premchand, met zijn scherpe vertelling van tijd en plaats. Ray, wiens honderdjarig bestaan we deze maand vieren, gaat dieper in op personages en gebeurtenissen in zijn bijna twee uur durende film, maar de focus blijft op de twee khilaris (spelers) terwijl ze hun dag doorbrengen, de schaakstukken rangschikken en hun talloze volgelingen behouden. op de vlucht met een non-stop voorraad waterpijpen en vers gemaakte paans, en ze houden hun vrouwen op afstand.
https://images.indianexpress.com/2020/08/1×1.png
Sanjeev Kumar als Mirza en Saeed Jaffrey als Mir zijn het perfecte stel, terwijl ze door de dagen en nachten die volgen, worstelen: is er een vleugje homo-erotiek in de manier waarop ze uit elkaar komen en in elkaar passen? Of is schaken simpelweg beter dan seks? Het lijkt zo, gezien de wanhoop van Shabana Azmi – als de eenzame vrouw van Mirza, probeert ze tevergeefs haar man weer in haar armen te krijgen. In Mir's haveli zijn er andere soorten games aan de gang: zijn vrouw, gespeeld door de sprankelende Farida Jalal, heeft het op met de jonge, knappe Farooq Shaikh, en de volgorde waarin het duo bijna betrapt wordt, is een blijvende vreugde. p>
Ik heb de film deze week opnieuw bezocht en ontdekte een paar Bollywood-hoogtepunten die ik eerder had gemist. Enkele uitdrukkingen van Sanjeev Kumar zijn bekend uit zijn andere films. En Amjad Khan, als de zwakke, effete Wajid Ali Shah, is een groot deel van de tijd perfect, maar in één reeks, waar hij overkomt als een muf baby in plaats van een machtige heerser, klinkt hij precies zoals hij had als Gabbar Singh in Sholay, die hem twee jaar eerder beroemd had gemaakt, in 1975. Jaffrey is perfect, net als de vertelling van Amitabh Bachchan.
Het is moeilijk om favorieten te kiezen uit de uitgebreide filmografie van Ray. Onder degenen waar ik naar terugkeer zijn de Apu-trilogie (1956-1959), Devi (1960), Mahanagar (1963), Charulata (1964), Nayak (1966), Aranyer Din Ratri (1970), de Felunath-mysteries (1974-1979) ), Hirak Rajar Deshe (1980). Maar puur voorkennis, er is niets om Shatranj Ke Khilari te verslaan: het land werd toen blootgelegd aan een meedogenloze vijand, zoals het nu is.
-
- De Indian Express-website is GROEN beoordeeld vanwege zijn geloofwaardigheid en betrouwbaarheid door Newsguard, een wereldwijde service die nieuwsbronnen beoordeelt op hun journalistieke normen.
-
© The Indian Express (P ) Ltd