De Nature Publishing Group, die onder andere het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature uitgeeft, heeft besloten al zijn publicaties gratis toegankelijk te maken. Wel blijft dat beperkt tot lezen: voor het downloaden van artikelen blijft een abonnement noodzakelijk.
De veranderingen werden door de uitgever uiteengezet op zijn nieuwspagina. Alle artikelen die door de Nature Publishing Group, waaronder die van het toptijdschrift Nature, zijn gepubliceerd kunnen binnenkort gratis worden gelezen. Hiervoor is de software van Readcube nodig, waar het moederbedrijf van Nature Publishing Group een meerderheidsbelang in heeft. Readcube kan read-only-versies van wetenschappelijke publicaties tonen, waarbij het onder andere mogelijk is om aantekeningen te maken.
Een van de beperkingen van het leessysteem is dat het niet mogelijk is om artikelen te downloaden. Wie bijvoorbeeld een pdf-versie van een artikel wil krijgen heeft nog steeds een abonnement nodig. Ook is beveiliging ingebouwd tegen het printen van artikelen. Veel universiteiten en wetenschappelijke instellingen hebben al abonnementen op de tijdschriften die de Nature Publishing Group uitgeeft.
Het gratis lezen van wetenschappelijke artikelen wordt door de uitgever gezien als een pilot. Het bedrijf achter de vaktijdschriften hoopt dat wetenschappers en universiteiten abonnementen blijven nemen, ondanks de mogelijkheid om gratis te lezen. Het komende jaar wordt het nieuwe beleid geëvalueerd, aldus de uitgever.
Nature Publishing Group is eigenaar van veel wetenschappelijke tijdschriften, vooral in de natuur- en medische wetenschappen. Het blad Nature is het meest bekend, en is een van de meest gezaghebbende wetenschappelijke tijdschriften. Voor toegang tot individuele artikelen moeten bedragen worden betaald die rond de 30 euro liggen.
Met gratis lezen hoopt Nature Publishing Group tegemoet te komen aan de roep om wetenschappelijke content gratis beschikbaar te maken. Het gratis toegankelijk maken van publicaties is in de afgelopen jaren steeds populairder geworden met de opkomst van zogenaamde open access journals. Daarnaast ageren wetenschappers tegen het verdienmodel van ‘gesloten’ tijdschriften, die geld vragen aan universiteiten voor toegang tot publicaties terwijl wetenschappers voor publicatie vaak hun copyright moeten overdragen aan het tijdschrift en moeten bijdragen in de publicatiekosten.
De Nederlandse overheid wil dat toegang tot wetenschappelijke publicaties over tien jaar voor iedereen gratis is. Recentelijk werd met een andere grote uitgever, Springer, een akkoord bereikt dat voor open access moet zorgen. Met uitgever Elsevier is het echter niet gelukt een akkoord te sluiten.
