Woensdag schudde een astronaut aan boord van het International Space Station de hand met een telerobotica-specialist op de grond in Nederland. De astronaut testte een joystick die het mogelijk moet maken voor astronauten om objecten op afstand te ‘voelen’.
Dat schrijft de ESA op haar site. De astronaut, Terry Virts, schudde om 21:10 woensdagavond via de Haptics 2 op afstand de hand van André Schiele, een specialist in telerobotica. Een blog beschrijft de precieze acties in detail. De joystick is op beide plaatsen identiek en elke beweging wordt precies gekopieerd tussen beide locaties.
De feedback van de joystick is zo afgesteld dat de gebruikers de kracht van de ander kunnen voelen bij trekken of duwen. De test wordt niet zomaar uitgevoerd. Het doel is op den duur astronauten in een baan om Mars te krijgen in een ruimtevaartuig en dat ze op die manier robots op het oppervlak kunnen bedienen. Om robots zo precies te kunnen bedienen moeten de astronauten in de buurt van Mars zijn, omdat het vanaf de aarde ongeveer twaalf minuten duurt voordat een radiosignaal heen en weer gestuurd is en dat zorgt niet bepaald voor een gevoel van interactie.
De test van woensdag was om te controleren of het communicatienetwerk, de technologie om de joysticks te besturen en de software allemaal goed functioneerden en werkten zoals verwacht. Elk signaal moest een traject afleggen tussen het ISS en het hoofdkwartier van de ESA-ESTEC in Noordwijk, via een andere satelliet zo’n 36.000 kilometer boven de aarde en het Houston Mission Control Center in de Verenigde Staten. Dat duurde tot maximaal 0,8 seconden.
Het ISS zelf draait met 28.800 kilometer per uur om de aarde, waardoor het eindpunt van de communicatie steeds verandert. Het systeem is zo ingericht automatisch te corrigeren voor die constante minieme verschillen in tijd. Naast de joystick had Virts in het ISS een scherm met realtime video met daarop een pijl die augmented reality toevoegde aan het geheel: de pijl gaf aan wat de richting en de grootte van de kracht was.
De volgende test zal een blinde test zijn om te kijken of het mogelijk is verschillende objecten gemaakt van foam uit elkaar te houden om te kijken of een mens die zich in de ruimte bevindt, zo verschil kan voelen in de stijfheid van een object. Dit is belangrijk voor geavanceerde taken in de toekomst.
Het volgende experiment is gepland voor september dit jaar. Een ander nog lopend project, Haptics-1, heeft al aangetoond dat mensen stijfheid en torsie anders ervaren. Dat betekent dat mensen kracht en combinaties van positie en kracht via hun handen en armen anders ervaren in de ruimte dan op de grond. Dat is heel belangrijk om goed te begrijpen hoe iemand iets aan zal voelen en zal ervaren.
Update 5 juni 20.26: Vrijdag uitgekomen video toegevoegd.