7 essentiële Linux-termen uitgelegd: Distro, DE, Repos en meer

Sluit

Bovendien zal een desktopomgeving worden geleverd met een set geïntegreerde apps en hulpprogramma's, zodat de apps en het algehele systeem dezelfde ontwerpfilosofie volgen en er visueel consistent uitzien. De GNOME-desktopomgeving wordt bijvoorbeeld geleverd met GTK-apps, terwijl KDE Plasma Qt-apps heeft. Als u GTK- (of GNOME-)apps op een KDE-systeem uitvoert, kan het dus vreemd aanvoelen bij de rest van het bureaublad.

4. Terminal en console

In moderne Linux-computing is een terminal of “terminal emulator” verwijst naar het GUI-venster dat een opdrachtregelinterface (CLI) creëert waarmee u opdrachten kunt invoeren en de door het systeem gegenereerde uitvoer kunt bekijken. Hier is bijvoorbeeld de GNOME-terminal die toegankelijk is op distributies die op GNOME draaien:

Daarentegen is een console of “virtuele console” is een speciaal type terminal dat u krijgt in Linux-installaties of serveromgevingen zonder minimale GUI. Dit geeft u directe toegang tot de shell (een opdrachtregelinterpreter), die een eenvoudige, full-screen CLI-ervaring biedt. Veel Linux-distributies bieden u toegang tot de “console”-weergave via speciale toetscombinaties–Alt+F1…F5 of Ctrl+Alt+F1…F5.

5. Binaire bestanden, pakketten, afhankelijkheden en opslagplaatsen (repo's)

Binaire bestanden zijn computerleesbare code voor een programma (of een deel van een programma) die de computer kan uitvoeren en verwerken. Pakketten zijn binaire bestanden die zijn gebundeld met aanvullende informatie, zoals configuratiebestanden, versienummers, softwarebeschrijvingen, installatie-instructies, afhankelijkheden en meer. Nu, afhankelijkheden voor een pakket zijn extra pakketten, binaire bestanden of systeemcomponenten die nodig zijn om dat pakket te laten draaien.

Verschillende distro's hebben hun eigen verpakkingsformaten voor het maken van distro-specifieke softwarepakketten, zoals Steam, LibreOffice of Firefox. Ze uploaden deze pakketten naar een grote bibliotheek, een repository genaamd, zodat u ze eenvoudig kunt downloaden en installeren. Debian en op Debian gebaseerde distro's ondersteunen bijvoorbeeld DEB-pakketten die worden onderhouden in de Debian-repository.

Soms staat de software die u wilt niet in de officiële repository, in welk geval u kunt verwijzen naar een niet-officiële collectie die een third-party repository wordt genoemd. Ter referentie, Personal Package Archives (PPA's) is een third-party repo voor DEB-pakketten die wordt onderhouden door programmaontwikkelaars of -enthousiastelingen.

Neem dit voorbeeld: ik probeer LibreOffice te installeren, maar het is niet beschikbaar in de Ubuntu 22.04-repository. Dus ik moest de PPA:libreoffice toevoegen, waar het beschikbaar is om te installeren.

Gebruik alleen PPA's van vertrouwde bronnen (controleer beoordelingen en waarderingen) om te voorkomen dat er malware op uw systeem wordt geïnstalleerd.

6. Pakketbeheerders

Pakketbeheerders zijn hulpmiddelen die u verbinden met een softwarerepository, zodat u eenvoudig pakketten kunt downloaden, installeren, updaten, verwijderen en beheren, samen met hun afhankelijkheden. Net als bij verpakkingsformaten zijn er distributiespecifieke pakketbeheerders. Er is bijvoorbeeld APT voor het beheren van DEB-pakketten op Debian-gebaseerde systemen en DNF voor het beheren van RPM-pakketten voor Red Hat-gebaseerde systemen.

Deze manier van distribueren van pakketten kan een uitdaging zijn voor ontwikkelaars, omdat ze hun apps in meerdere formaten moeten verpakken en ze op meerdere repositories moeten updaten om de beschikbaarheid in alle distributies te garanderen. Om dit probleem op te lossen, hebben we universele pakketbeheerders zoals Snap en Flatpak.

Sluiten

Universele pakketbeheerdersdistribueer software die alles bevat wat nodig is om het uit te voeren, waardoor het gemakkelijker te installeren is en compatibel is met verschillende distributies. Bovendien vereisen ze minimale interactie met uw systeembestanden, waardoor ze theoretisch veiliger zijn. Door echter “alle” benodigde bestanden te bundelen, zijn universele pakketten uitgebreider en nemen ze meer ruimte in beslag.

Geef prioriteit aan het installeren van apps in de officiële repo, omdat ze zijn geoptimaliseerd voor uw systeem en minder ruimte innemen. Gebruik Snaps en Flatpaks wanneer officiële repo-pakketten niet beschikbaar zijn.

7. Rolling Release en Point Release Model

Bij het bekijken van verschillende Linux-distributies bent u waarschijnlijk de termen “rolling release” en “point release” tegengekomen. Dit verwijst in principe naar hoe updates worden geleverd aan een distributie.

In een rolling release-model, uw Linux-distributie krijgt voortdurend updates naar de nieuwste software. Dit betekent dat u altijd toegang hebt tot de nieuwste functies en oplossingen. Het is echter essentieel om uw systeem regelmatig bij te werken (minimaal elke twee weken) om compatibiliteitsproblemen met toekomstige updates te voorkomen. Als u dat niet doet, kan uw systeem verouderd raken. Voorbeelden hiervan zijn Manjaro en Garuda Linux.

Sluiten

Point release distros brengen nieuwe versies uit met specifieke intervallen. U hoeft uw systeem niet zo vaak te updaten, wat handig kan zijn voor professionals of servers die stabiliteit nodig hebben. Deze releases, "upgrades" genoemd, updaten veel kernsysteembestanden of vervangen ze door nieuwere pakketten. Voorbeelden hiervan zijn Ubuntu, Pop!_OS en Linux Mint.

Sluiten

Distro's met een puntrelease hebben een "End of Life"-datum. Na deze datum ontvangen ze geen updates meer, wat kan leiden tot beveiligingsrisico's en compatibiliteitsproblemen als u ze blijft gebruiken. Ubuntu 23.10 wordt bijvoorbeeld 9 maanden na de release ondersteund, terwijl Ubuntu 22.04 LTS (Long Term Support) 5 jaar ondersteuning krijgt.

Het begrijpen van deze essentiële Linux-termen is de eerste stap om een ​​Linux-powergebruiker te worden. Met deze kennis bent u nu beter toegerust om door het Linux-landschap te navigeren, discussies aan te gaan en uw leertraject vol vertrouwen voort te zetten.