Autoriteit Persoonsgegevens: bedrijven mogen internet vrijwel nooit scrapen

Scrapen van informatie op internet is in vrijwel alle gevallen illegaal, stelt de Autoriteit Persoonsgegevens. De Nederlandse privacytoezichthouder zegt dat bij scrapen ‘al snel’ persoonlijke data wordt verzameld en dat mag alleen met een duidelijk omschreven doel.

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft een ‘handreiking’ geschreven voor organisaties die zich bezighouden met scrapen van data van internet. Daarin is de AP streng. “Een wijdverbreid misverstand is dat scrapen zou mogen omdat alles wat op internet staat, toch al voor iedereen is in te zien”, schrijft de toezichthouder. “Maar dat informatie over jou openbaar is, betekent niet automatisch dat jij ook toestemming geeft voor scraping.”

In de handreiking wordt beschreven wat organisaties moeten doen om gescrapete gegevens van internet te gebruiken, zoals welke grondslag ze daarvoor moeten hebben. De AP stelt dat het ‘al snel het geval is’ dat bij scraping persoonsgegevens worden verzameld. In dat geval moeten scrapers voldoen aan een van de zes grondslagen die daarvoor in de AVG worden genoemd. Volgens de AP kan dat er praktisch maar een zijn: het gerechtvaardigd belang, waarbij een organisatie moet uitleggen dat ze zo’n belang heeft bij het verzamelen van de gegevens. De AP waarschuwt daar meteen bij: “De specifieke kenmerken van scraping maken het vaak lastig of zelfs onmogelijk om te voldoen aan de voorwaarden voor deze grondslag.” De AP stelt al jaren dat alleen een commercieel doel nooit een gerechtvaardigd belang kan zijn. Juristen vinden dat een bijzonder strenge interpretatie en de Europese Commissie is het daar deels mee eens.

De AP zegt nu feitelijk dat het voor bedrijven amper is toegestaan om websites te scrapen. “Scraping zal bijna altijd een overtreding van de AVG zijn”, schrijft de toezichthouder. Het gerechtvaardigd belang kan bijna nooit worden ingezet: “Het is bijna nooit mogelijk om bij scraping aan deze voorwaarden te voldoen.”

De toezichthouder zegt dat scrapen onder bepaalde voorwaarden wel mag en noemt als mogelijkheden huishoudelijk gebruik of het ‘zeer gericht’ inzetten van scraping. “Bijvoorbeeld wanneer een organisatie de websites van nieuwsmedia scrapet om relevant nieuws over het eigen bedrijf in beeld te krijgen.” De handreiking die de AP nu heeft geschreven, geldt overigens alleen voor particulieren en bedrijven, en niet specifiek voor overheden. Ook die moeten opletten met scrapen, maar omdat daarvoor andere regels kunnen gelden, zoals een andere wet die de overheid kan gebruiken als grondslag, zal de AP daarvoor in de toekomst een andere handreiking opstellen.