Geschreven door: Matina Stevis-Gridneff
Iedereen die de Koude Oorlog niet heeft meegemaakt, vindt de Portugese Netflix-spionagethrillerserie “Glória” misschien onwaarschijnlijk.
>
Diep op het Portugese platteland, in het kleine dorpje Glória, ontstaat in de jaren vijftig een complex radiotransmissiebedrijf geleid door Portugese en Amerikaanse ingenieurs, een tak van een in München gevestigde nieuwsorganisatie genaamd Radio Free Europe.
p>
Het zendt nieuws en anticommunistische berichten uit in talen van verschillende Sovjetrepublieken, maar in de show en in het echte leven is dat slechts een deel van zijn vroege missie: het is ook een CIA-front.
Alleen voor abonnees VerhalenAlles bekijken Delhi Confidential: beroemdheden komen samen om EC te helpen kiezers aan te moedigen om… Toen parlementslid Badnagar tehsil de pandemie bestreed, bushalte omgebouwd tot … BV Doshi overlijdt: vijf kenmerken die de meesterarchitect definieerdenR…Nieuwjaarspromotiecode SD25 toepassen Tot 1971 was Radio Free Europe een geheime Amerikaanse inlichtingenoperatie die probeert het IJzeren Gordijn binnen te dringen en anticommunistische dissidenten aan te wakkeren in het toenmalige Tsjechoslowakije, in Polen en elders. De CIA stopte met het financieren van Radio Free Europe toen de werking ervan werd onthuld. Sindsdien wordt de nieuwsorganisatie gefinancierd door het Amerikaanse Congres en heeft het redactionele onafhankelijkheid. Radio Free Europe/Radio Liberty — of RFE/RL — lijkt nu nauwelijks meer op zijn historische voorganger, zoals gedramatiseerd in “Glória , “maar het streeft nog steeds zijn missie na van op feiten gebaseerde journalistiek door lokale verslaggevers, in lokale talen voor lokaal publiek in de voormalige Sovjet-sfeer en Centraal-Azië. Advertentie De organisatie is nu gevestigd in Praag in plaats van München, en groeit en opent deze maand nieuwe kantoren in Riga, Letland, om een groot deel van haar op Rusland gerichte personeel te huisvesten.< /p> Tegenwoordig is RFE/RL slechts gedeeltelijk een radiozender, hoewel in sommige regio's de ether nog steeds de manier is waarop mensen er toegang toe krijgen. De meerderheid van het Russischtalige publiek vindt zijn berichtgeving online, vooral via social-mediaplatforms. Bij de Praagse kantoren laten hoge poorten, strenge veiligheidscontroles en vooraan zwaaiende Amerikaanse vlaggen bezoekers er weinig twijfel over bestaan dat ze gaan een gebouw binnen met Amerikaanse banden. Advertentie Maar deze grote grijze kubus van marmer en beton – net op een heuvel waar Franz Kafka begraven ligt – heeft een moderne redactiekamer die wekelijks miljoenen mensen bereikt. Volgens de outlet trekt het gemiddeld 40 mensen. miljoen mensen per week via haar programma's en kanalen, uitzendingen in 27 talen en 23 landen “waar de mediavrijheid beperkt is, of waar een professionele pers nog niet volledig is ontwikkeld.” De Russische invasie van Oekraïne afgelopen februari heeft zowel de activiteiten van Radio Free Europe door elkaar geschud als het belang van de missie benadrukt. Binnen enkele dagen na de invasie schortte de organisatie haar activiteiten in Rusland op. Het had al jaren te maken met toenemende druk vanuit Moskou en het meeste personeel werd geëvacueerd naar Praag en andere kantoren, zelfs voordat de oorlog uitbrak. Jamie Fly, de president en CEO van de omroep, is al lang in brandbestrijdingsmodus.< /p> “De uitdaging waar we nu voor staan, en de invasie van Oekraïne, is slechts de nieuwste iteratie”, zei Fly eind vorig jaar in een interview. “We staan steeds meer onder druk als we in deze omgevingen werken, en in sommige gevallen worden we uit landen geduwd. Dat is altijd een uitdaging voor ons geweest.” Advertentie Stricties in het door de Taliban geleide Afghanistan en het autoritaire Wit-Rusland behoren tot de andere ernstige uitdagingen van de omroep. Volgens de RFE/RL, de invasie van Rusland van Oekraïne heeft een nieuw publiek binnengehaald, ondanks het feit dat zijn ingenieurs voortdurend moeten werken om de censuur voor te blijven door nieuwe manieren te vinden om verboden in Rusland en elders te omzeilen. Advertentie In de eerste week van de Russische invasie van Oekraïne is het verkeer naar RFE/RL-websites bijna verdrievoudigd tot bijna 70 miljoen, vergeleken met dezelfde week in 2021, aldus de organisatie. Meer dan de helft van dat verkeer kwam uit Rusland en Oekraïne. Die winsten zijn sindsdien gestabiliseerd. Vanaf het begin van de oorlog tot eind 2022 is het aantal kijkers van Current Time, het Russisch-talige vlaggenschip van RFE/RL, meer dan verdrievoudigd op Facebook en meer dan verviervoudigd op YouTube, waar het toegankelijk blijft in Rusland, volgens RFE/RL . Advertentie Het werk van de omroep in Centraal-Aziatische landen zoals Kirgizië is van grote invloed geweest, vooral bij het aan het licht brengen van corruptie. Het lokale netwerk werd vorig jaar twee maanden geblokkeerd door de Kirgizische regering op beschuldiging van het overtreden van een “nepnieuws”-wet. Radio Free Europe/Radio Liberty verwierp de beweringen en moedigde, net als in Rusland, zijn publiek aan om VPN's te gebruiken om zijn journalistiek te blijven volgen. En hoewel de berichtgeving over de oorlog in Oekraïne een cruciaal onderdeel is van haar aanbod, zijn de meest onderscheidende diensten van de organisatie de regiospecifieke programma's die worden uitgezonden in de lokale volkstaal, inclusief programma's gericht op Russische gebieden zoals Tsjetsjenië en Tatarstan. < p>Deze aanpak – zelfs voor talen die alleen door kleine bevolkingsgroepen worden gesproken – is lange tijd een belangrijk kenmerk geweest van de operaties van Radio Free Europe/Radio Liberty. Toomas Hendrik Ilves, een voormalig president van Estland die van 1984 tot 1993 voor de omroep in München werkte, zei dat het bijzonder belangrijk was om die doelgroepen te bereiken met objectief kwaliteitsnieuws, in hun eigen taal. “RFE De rol van /RL is het belangrijkst bij het verstrekken van objectieve informatie in de moedertaal – en is dezelfde rol die het 30 jaar geleden had”, zei hij vorige week in een telefonisch interview. Hij voegde eraan toe dat deze missie belangrijker werd voor het publiek zonder de vele informatiekanalen die de Russischsprekende wereld heeft. “Er zijn beperkte bronnen van kwaliteitsinformatie voor anderen, en het is belangrijk om kwaliteitsnieuwsverslaggeving in uw eigen taal te kunnen horen”, zei hij. En, net als in Ilves' tijd bij de organisatie, zijn 21e -eeuwse incarnatie is een soort ark van Noach voor journalisten en emigranten uit een uitgestrekte regio die opnieuw een periode van baanbrekende verandering doormaakt. Op 6 maart, 10 dagen nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen, kondigde RFE/RL aan dat het zijn activiteiten in Moskou zou opschorten nadat de lokale autoriteiten een faillissementsprocedure tegen het waren begonnen, daarbij verwijzend naar miljoenen dollars aan onbetaalde boetes wegens de weigering van de organisatie om te voldoen aan een bevel uit 2021 om label zichzelf en een deel van zijn personeel als buitenlandse agenten. “We zijn niemands agent, en we beschouwden en beschouwen deze labeling-eis als censuur, een poging om in te grijpen in het redactionele beleid”, zei Andrei Shary, directeur van de Russische dienst van RFE/RL destijds. > Shary, die zichzelf omschrijft als een “trotse Rus”, heeft zijn thuis gevonden in Praag, net als enkele van zijn andere Russische collega's. Fly denkt dat Shary hoogstwaarschijnlijk gevangen zal worden gezet als hij terugkeert naar Rusland. Het is een realiteit die Shary confronteert met stoïcisme, ook al zegt hij: “Ik zal mijn moeder waarschijnlijk nooit meer levend zien.” Sommigen van de jongere generatie journalisten die het bureau in Moskou hebben verlaten, voelen zich opgelucht dat ze vóór de invasie veilig waren verhuisd en de paniek van vrienden die van de ene op de andere dag waren gevlucht, hebben vermeden. Anastasia Tishchenko, 29, een mensenrechtenverslaggever, zei dat ze worstelde met de beslissing om in 2021 te verhuizen naar het kantoor van de omroep in Praag. Het was een tijd waarin “je een soort gevaar kon voelen” vanwege de Russische druk op het netwerk. ze zei. “Maar je hebt nog steeds niets gezien dat specifiek gevaarlijk voor je is.” “Nu denk ik dat het een van de beste beslissingen in mijn leven is”, zei ze in een interview, eraan toevoegend: “Al mijn vrienden die goed opgeleid zijn, als ze kansen hadden, ontsnapten ze, woonden in Duitsland, Turkije, Portugal – maar niet in Rusland.” Tishchenko's hartzeer is dat ze ruzie heeft gehad met haar ouders over de Russische invasie van Oekraïne. Haar ouders, die in Oekraïne zijn geboren, geloven in de versie van het Kremlin van de gebeurtenissen: dat Rusland een bevrijdingsoperatie uitvoert die vecht tegen een onderdrukkende regering in Kiev en wint. Het is een kloof die speelt tussen talloze families. Ze zei dat ze niet wist of ze ooit naar Rusland zou kunnen terugkeren en probeerde zich in plaats daarvan te concentreren op haar werk in Praag als onderdeel van een ondersteunende gemeenschap van mensen zoals zij. “Dromen dat ik op een dag naar huis ga, over de straten lopen waarin ik ben opgegroeid, spelen met het kind van mijn zus, dat is maar een droom,” zei ze.
De nieuwsorganisatie, die in de beginjaren een geheime CIA-operatie was maar wordt sinds 1971 door het Congres gefinancierd, groeit en trekt nu wekelijks gemiddeld 40 miljoen mensen in 27 talen en 23 landen. (Akos Stiller/The New York Times) 
Een controlecentrum op het hoofdkantoor van Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), dat tegenwoordig grote delen van het publiek bereikt via socialemediaplatforms in plaats van via de ether, Praag. (Akos Stiller/The New York Times)