De cover van Comixense (Figuur met dank aan: Orijit Sen) In de afgelopen jaren zouden niet veel mensen de vernietigende visuele satires van Orijit Sen hebben gemist. De in Goa gevestigde kunstenaar, vooral bekend om zijn werk met graphic novels en strips, is een productieve satiricus, die commentaar levert op de Indiase politiek, politici en beleid. Als je goed genoeg observeert, zou Sen waarschijnlijk de naam zijn achter vele virale cartoons en memes, waaronder een recente die het beroemde 19e-eeuwse Kalighat-schilderij herwerkte Vrouw slaat man met bezem om de nederlaag van de Bharatiya Janata-partij in West-Bengalen aan te geven bij de recente verkiezingen voor de Assemblee. De kunstenaar heeft echter gemakkelijke categorieën getrotseerd. Als zijn satirische beelden op sociale media worden gedeeld, heeft Sen, 58, ook deelgenomen aan opmerkelijke kunstfestivals, zoals de Kochi-Muziris Biennale en het Serendipity Arts Festival in Goa. Het kostte hem vijf jaar om een permanente muurschildering, gedetailleerd in de uitvoering, te maken in het Virasat-e-Khalsa Museum in Sri Anandpur Sahib in Punjab. Zijn invloeden zijn net zo gevarieerd als zijn kunst, waarbij hij put uit de Indiase miniatuurschilderkunst, de tekenfilms van Robert Crumb, de landschappen van Moebius en Caravaggio's chiaroscuros.
Sen wordt gecrediteerd voor het maken van India's eerste graphic novel, River of Stories (1994), waarin werd gekeken naar de neerslag van de Sardar Sarovar-dam. Zijn levenslange interesse in het genre heeft geleid tot de oprichting van een nieuw kwartaalstripblad genaamd Comixense (beschikbaar op comixense.com). Geholpen door een redactieteam bestaande uit Sen, Annie Sen Gupta en Francesca Cotta, brengt Comixense negen kunstenaars en schrijvers samen, die de pagina's vullen met nieuwsgierige karakters – pestdokters, kunstminnende crashtestdummies en een zeevarende in de grillige Indische Oceaan. Sen vertelt over wat het betekent om een Indiaas stripmagazine uit te brengen, de rol van satirische beelden en zelfcensuur.
Meld u hier aan om dit verhaal te lezen Meld u aan om snel toegang te krijgen tot exclusieve en premiumverhalen van Indian Express. E-mail/mobiel: Doorgaan OF 
Ga verder met Facebook 
Doorgaan met Google Al lid ? Aanmelden 
Agent Provocateur: Artist Orijit Sen (Afbeelding: Orijit Sen)
Hoe kwam het idee om een Indiaas stripblad te beginnen tot stand?
Het idee van een stripblad was al een droom vanaf mijn achtste. Mijn generatie groeide op met een stripcultuur. Vóór het bestaan van kabeltelevisie en internet waren strips de enige toegang tot beeldcultuur voor jongeren. We hebben strips uitgewisseld, een Phantom geruild voor een Amar Chitra Katha. MAD magazine maakte deel uit van dit milieu en we vonden het allemaal erg leuk vanwege zijn humor en oneerbiedigheid. Comixense gebeurde vanwege een educatieve stichting genaamd Ektara Trust, de ondersteunende en financierende instantie van dit tijdschrift. Ik werd benaderd door Sanjiv Kumar, de oprichter van Ektara Trust. Hij is pedagoog en brengt al een reeks kindertijdschriften uit [in het Hindi], zoals Cycle en Pluto , die naar veel scholen worden gedistribueerd. Zijn werk heeft veel te maken met het opbouwen van onderwijs buiten de leerplannen van de school. Hij benaderde me begin vorig jaar en zei dat hij zich zorgen maakte over middelbare schoolkinderen in de leeftijdsgroep van 13-18 jaar. Het viel hem op dat ze helemaal geen gedrukt materiaal meer hebben gelezen en al hun lezing op telefoonschermen hebben gedaan, een korte aandachtsspanne hebben, niet dieper op een onderwerp ingaan. Hij zei dat hij graag een stripmagazine zou willen beginnen omdat het medium kinderen kan wegleiden van buitensporige verslaving aan de telefoon en weer liefde voor de afgedrukte pagina kan opwekken.
Enkele verhalen in Comixense , zoals & # 8220; The Plague Doctor’s Apprentice & # 8221;, spelen zich niet af in India en bevatten geen openlijke verwijzingen naar India. Hoe definieer je een ‘Indisch’ stripblad? Ik heb altijd beweerd dat Indiase strips niet door een bepaalde stijl als Indiaas zullen worden gedefinieerd. Zelfs volkskunst is niet Indiaas. Ze vertegenwoordigen subculturen.
Ik geloof niet dat de vorm van de strip zelfbewust moet proberen een ‘Indianness’ te projecteren. Het hele idee van Indianness is complex. Ik ben meer geïnteresseerd in het zoeken naar een idee van Indianness dat diversiteit omvat en een mix van traditie en moderniteit, tribaal, stedelijk, oostelijk en westers (invloeden). Inhoudelijk wil ik vanuit redactioneel perspectief wel een mix van verhalen zien. Toevallig spelen in het volgende nummer alle verhalen zich af in India. Maar wij, in India, moeten begrijpen dat het idee van India niet beschermd is door bekrompen, kleinschalig of naar binnen gericht te zijn. We zouden gefascineerd en geïnspireerd moeten zijn door ideeën over de hele wereld. We zouden net zo goed geïnteresseerd moeten zijn in verhalen uit Florence als in verhalen uit India.
https://images.indianexpress.com/2020/08/1×1.png 
Sen's
cartoon onderschrift als 'My Motto' op zijn
social-media-accounts (met dank aan : Orijit Sen)
In de afgelopen jaren en vooral in de afgelopen maand zijn uw satirische kritiek op de centrale overheid, inclusief de aanpak van de pandemie en de nederlaag van de BJP in West-Bengalen, viraal gegaan. Hoe reageer je hierop?
Ik maak deze werken meestal als resultaat van dit gevoel van hulpeloze frustratie over de regering of het uiteenvallen van democratische idealen door de rechtervleugel. Je spreekt en protesteert, maar het lijkt een moloch, soms niet te stoppen. Veel van mijn werk combineert beeld en woord, want dat is ook waar het medium strips over gaat. Ik ben erg afgestemd op de meervoudige betekenissen die naar voren komen uit het samenspel van tekst en beeld. In taal formuleer je ideeën in lineaire progressie; in beeld kun je het in één keer zeggen. Als mensen geen woorden hebben, vinden ze mijn afbeeldingen als een manier om uit te drukken wat ze wilden zeggen. Ik voel me gerechtvaardigd wanneer dat gebeurt, dat ik mensen een apparaat kan geven waarmee ze hun standpunt krachtiger kunnen communiceren met hun vrienden en netwerken.
Je hebt lange tijd nooit de afbeeldingen ondertekend die je op sociale media plaatste. In maart schreef u echter over een kunstenaarsstempel die u ontwierp, wat ook een gebrek aan anonimiteit zou kunnen betekenen. Wat heeft deze verandering teweeggebracht? Wat ik ook maak, het kan viraal gaan en hoeft niet altijd aan mij te worden toegeschreven. In sommige opzichten is dat veiligheid voor mij, want na een tijdje heeft het geen verband meer met mijn naam. Een gemaskerde Modi en Shah werden zo'n deel van de anti-CAA-protesten dat iedereen het drukte en het op protestlocaties gebruikte. Het was toen al voorbij het feit dat het mijn werk was. Het was gewoon een afbeelding in collectief bezit. Maar ik dacht dat ik, althans voor degenen die het willen weten, een artiestenstempel heb gemaakt die mij identificeert als een maker. Het is niet mijn naam of mijn handtekening. Ik kwam dit 3D-idee van ‘O’ en ‘S’ tegen en begon toen te bedenken hoe elke keer dat ik mijn werken post, het voor mij als een worp van de dobbelstenen is. Het is moeilijk voor mij om te beoordelen of ik een grens heb overschreden of niet. Soms voel ik mijn hart een beetje bonzen – wat gaat er gebeuren nadat ik op deze knop heb geklikt? Dus het viel me op dat elke keer dat ik een werk post, er een gokje is. Moet ik er een prijs voor betalen?
Er zijn andere kunstenaars, die goed werk leveren, die onder pseudoniemen werken. Maar ik heb het gevoel dat ik, wat betreft het op de eerste plaats brengen van het werk, wil blijven staan bij wat ik doe. Ik wil geen anoniem persoon zijn. Ik neem de verantwoordelijkheid voor wat ik maak. Ik bewonder artiesten die niet terugdeinzen, geen suikerlaagje geven of op het niveau van suggestie blijven, die ondubbelzinnig zijn over wat ze zeggen. Ik herinner me (Spaanse schilder en graficus Francisco) Goya en zijn werken. Ze komen uit een plaats van diepe woede en verdriet en het druipt uit elke penseelstreek. Tegelijkertijd heeft hij deze prachtige schilderijen gemaakt, zoals de naakte Maja. Als je het vermogen hebt tot grote liefde en grote positiviteit, kun je alleen bestaan als je het vermogen hebt tot het tegenovergestelde: grote woede.
Het huidige politieke klimaat in India straft andersdenkenden, satirici en critici van de regering. Hoe ga je door met het maken van je kunst, onderhandelen over zelfcensuur?
De kwestie van zelfcensuur is belangrijk voor mij. Het is de gevaarlijkste en meest verraderlijke vorm van censuur en het is wat ik de hele tijd om me heen zie. Sommige mensen, die me niet per se goed kennen, zijn bang voor wat ik doe, maar proberen het licht te houden door te zeggen: 'Ik zie je wel in de gevangenis' of 'Je bent nog steeds uit de gevangenis? ', alsof het een grappige opmerking is. Het is niet grappig omdat het een zeer reële mogelijkheid is. De druk om zichzelf te censureren is overal aanwezig, zelfs van degenen die om je geven. Mijn vertrouwen kan dan worden ondermijnd. Elke opmerking als deze doet me twee keer nadenken, want daar vecht je altijd mee in jezelf.
Is de enige relevante kunst vandaag de kunst die politiek of satirisch is?
Ik denk niet dat we kunst op die manier kunnen verdelen. Kunst moet relevant zijn voor mensen, voor de samenleving waaruit ze voortkomt. Ik denk niet dat je mag verwachten dat alle kunst openlijk politiek moet zijn, maar veel kunst is niet relevant voor het grotere publiek van zijn plaats en tijd. Ik abonneer me niet echt meer op dit galeriemodel van kunst – het is een veilige, ommuurde omgeving, letterlijk en figuurlijk. Dus ik toon niet vaak werk in galerijen en galerijen hebben de gunst teruggegeven. De meeste galerijen zijn bang om te laten zien wat ik maak. Ik was ooit uitgenodigd om te exposeren in de National Gallery of Modern Art, Mumbai, voor een tentoonstelling over satire. Ze waren blij met een stuk over (de voormalige Amerikaanse president Donald) Trump, maar ze wilden er geen ander over (premier Narendra) Modi laten zien. Toen ik hen vroeg waarom, zeiden ze dat het komt omdat hij onze premier is. Ik zei: ‘Dus het is oké om de leider van iemand anders voor de gek te houden, maar je eigen leider, je zult er geen grapjes over maken.’ Dan vieren we helemaal geen satire. Ik nam mijn werk af.-
- De Indian Express-website is GROEN beoordeeld vanwege zijn geloofwaardigheid en betrouwbaarheid door Newsguard, een wereldwijde service die nieuwsbronnen beoordeelt op hun journalistieke normen.
-
