Fot. Getty Images
Wiele rosyjscy nauczyciele nie chcą odchodzić od znanego i zrozumiałego pojęcia “nauczyciel — niekwestionowany autorytet”. W obecnych realiach będzie właściwe, jeśli nauczyciel będzie brał na siebie rolę asystenta i organizatora procesu uczenia się
Sowieckiemu człowiekowi od dzieciństwa внушалось, że wykształcenie w ścianach rodziny szkół ZSRR, jest najlepsze na świecie. Może być więc tradycji, przechowywanej szkołami z czasów radzieckich, tak silne. Wydaje się, że do tej pory najbardziej znany obraz nauczyciela — autorytarny osób, nośnik jednego mu dostępnej prawdy. Takie podejście mocno nieaktualne. Żyjemy w cyfrowym świecie, gdzie nauczyciel nie jest jedynym źródłem informacji, Google w dwa konta znajdzie odpowiedzi na wszelkie pytania ucznia. “Nauczyciele muszą uczyć się nie mówić odpowiedzi, dopóki im nie zadał pytania. Dla wielu nauczycieli jest to swego rodzaju bariera psychologiczna”, — uważa Dmitrij Фишбейн, dyrektor liceum NIU HSE.
Najbardziej zaawansowanych w dziedzinie edukacji jest dziś uważane za kraje Skandynawskie i niektóre kraje Azji. Poziom umiejętności w Korei Południowej wynosi 97,9%, lokalne szkoły pracują bez przerwy. W Finlandii jest promowana zasada równości, w którym dzieci z różnymi właściwościami fizycznymi zajmują się razem. Szacuje dużej uwagi nie zwraca, koncentruje się na rozwoju osobowym ucznia. W Holandii podobna sytuacja. Uczniów nie bardzo przeciążają w szkole, aby zostawić im czas na hobby.
“Teraz celem wykształcenia średniego polega na tym, aby “podkręcić” dzieci pewnej wiedzy, oceń je i wydać w kolejny etap życia, choć nikt nie może zagwarantować, że właśnie ta wiedza przyda się w przyszłości wychowanek. Dlatego o wiele ważniejsze nauczyć pracować z tą informacją: struktury, odróżnić błędne dane od autentycznych i tak dalej. Trzeba rozwijać krytyczne myślenie, inteligencja emocjonalna, umiejętności pracy w zespole, rozwój projektów, ale to wszystko nie przebiega w klasycznej szkole” — mówi Ilja Ланцман, założyciel sieci prywatnych szkół Lancman School.
Dać jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, w jaki podejście do szkolnej edukacji jest najlepszy, nie jest możliwe. Niemniej jednak, już teraz coś, gdzie następuje zmiana tradycyjnego modelu.
Na wsi “Szkole przyszłości” Aleksieja Голубицкого w obwodzie Kaliningradzkim dzieci same wybierają sobie kursy i tworzą harmonogram. Dziecko decyduje, co chce robić zamiast klasycznej wf — pływanie, wspinaczka, strzelanie, choreografii lub koszykówki. A zamiast lekcji trudu można spróbować swoich sił w robotyki i tworzenia obiektów 3D. W Sankt-Petersburskim ogólnokształcącym 239 uruchomiony pierwszy na świecie профориентационный online-kurs dla dzieci w wieku szkolnym.
Jak pokazuje praktyka, każda szkoła ma swoje własne wymagania zarówno do uczniów, jak i nauczycieli. Dyrektor szkoły “Летово” Michał Мокринский uważa, że stare wymagania nauczyciela nie zostaną cofnięte, a raczej uzupełniają. “On, jak i przed, człowiek, profesjonalista, autorytet dla ucznia. Nauczyciel dzisiaj musi umiejętnie zmieniać role, w tym musi być: organizator indywidualnej i grupowej pracy, a także samodzielnego kształcenia na odległość. U rosyjskich nauczycieli problemy z systematyczną pomocą samodzielności dziecka” — mówi.
Nie należy zapominać o społecznej roli nauczyciela, w końcu szkoła to instytucja, gdzie odbywa się socjalizacja człowieka. Zdaniem Oksany Diemjanienko, dyrektora gimnazjum “Skołkowo”, to właśnie w szkole kształtuje się kod kulturowy, który określa wartości i środowiskiem. “Jak rozwijać inteligencja emocjonalna, jeśli nie na studiach dziennych dialogu z ludźmi? Do tego, jak szanować ludzi i ich zdanie, być produktywny w komunikowaniu się i obronie swojej pozycji, uczy się dobry nauczyciel, i to pozostaje na razie bez zmian. Czas wymaga od nauczyciela trzech głównych cech: ciekawości, chęci stale się uczyć i odwagi. Ogólna tendencja współczesnej szkoły — patrzeć na nauczyciela, przede wszystkim, jak na mentora, którego rola polega na rozwiązywaniu pedagogicznych pytań i problemów. Z tego samego powodu szczególnie popularne dla nauczycieli stają psychologiczne wiedzy i kompetencji” — mówi Diemjanienko.
Problem jeszcze polega na tym, że nauczyciele sami nie chcą się zmieniać, mówi Dmitrij Фишбейн. “Nauczyciel odgrywa raczej rolę moderatora i nauczyciela, który nie stoi na stoliku i mówi dziecku, jak wygląda życie, a jest znaczące dla dorosłych, który idzie za dzieckiem”, — powiedział on. Jeśli wcześniej nauczyciel większość czasu opowiadał przy tablicy, to dziś takie podejście nie zadziała. Zdaniem Фишбейна, 70% czasu lekcji, uczniowie muszą komunikować się samodzielnie pisać, rozwiązywać, pracować w grupach, a nauczyciel tylko towarzyszyć im na to mu wystarczy i 30% czasu zajęć. W liceum NIU HSE uczniowie sami organizują zajęcia pozalekcyjne, dopasowując ich plan i kosztorys z kierownictwem. “Umiejętności, które nabyli podczas samodzielnej organizacji wydarzeń, czasami o wiele zdrowsze od tego, co mogą przeczytać w podręcznikach” — mówi Фишбейн.
Uczniowie też mają swoje zdanie na ten temat. Na ankietę w gimnazjum “Skołkowo” wśród uczniów klas 5-11 o tym, co jest najważniejsze w nauczycielu, większość wybrała następujące cechy: cechy ludzkie, umiejętność zainteresować nauką i umiejętność organizowania uczniów.
redakcja poleca
Jak wychować dziecko-lidera? Tajemnice prywatnych brytyjskich szkół
Pierwsza klasa: dlaczego dzieci nie chcą iść do szkoły