De shehnais werden gehouden in deze kamer. Maulshree Seth
NA het worstelen met de toets enkele malen, Nazim Husain realiseert, is er geen lamp in de 8X10 meter ruimte. De 53-jarige man pakt zijn mobiele telefoon. Het is een basic model en als Nazim grijpt en bijna verontschuldigend golven het rond, in het schemerige licht van de mobiele fakkel is onthuld een kamer onder een dikke laag stof. Als het licht valt op sommige foto ‘ s vervagen en een van de motten gegeten citaat van een Padma Vibhushan, toegekend aan Bismillah Khan, gedateerd Maart 22, 1980, Nazim uiteindelijk breekt. “Wah opnieuw enkele Abbaji ki kismat (Wat een lot voor mijn vader!” roept hij.
Het was in deze kamer, in een huis gelegen in een drukke rijbaan van Hadah Sarai gebied in Varanasi, waar het eind van shehnai maestro bracht het grootste deel van zijn leven, dat zijn shehnais werden gehouden. Onlangs is een van zijn zonen, Kazim, verhuisden ze naar een nieuw huis dat hij gekocht had. Enkele dagen later, vijf werden gestolen door Kazim zoon Nazre Hasan. Vier van hen waren van zilver, en van de 23-jarige Nazre nam ze mee naar een goudsmid, die gesmolten hen en gaf hem Rs van 17.000.
Slechts twee van Bismillah Khan ‘ s shehnais blijven, een zilveren en een houten vloer, en zijn nu in het bezit is van de politie. In de twee-verdiepingen tellend huis in Hadah Sarai, waar ten minste 35 van Bismillah Khan ‘ s familie woont — niet allen praten voorwaarden meer — er is verdriet, maar geen schok.
Van de zes kamers in het huis, van elkaar gescheiden door grote veranda, een is gesloten blijven voor Bismillah Khan ‘ s bezittingen. De bewoners zijn het met hem en zijn broer ‘ s kinderen en kleinkinderen. Terwijl Bismillah Khan in leven was, zeggen ze, hij nam de zorg van een honderdtal familieleden. Velen van hen zouden reizen met hem, als deel van de “feest”. Na zijn dood, de uitnodigingen voor concerten, en het geld, erkenning zijn opgedroogd.
Het huis, gebouwd in de jaren 1930, was ooit het hoogste gebouw in de buurt. Weer vandaag door multi-verdiepingen structuren, de strijd om zelfs maar een beetje zonlicht. Na Bismillah Khan ‘ s dood, twee van zijn zonen, Mehtab en Naiyar, overleden. Kazim, de vader van Nazre, die is gearresteerd voor het stelen van de shehnais, is de vierde van Bismillah Khan ‘ s vijf zonen. In zijn jaren ‘ 60, Kazim, die studeerde tot en met Klasse VIII en hoeft geen werk te doen, geeft toe dat hij en zijn drie zonen had nooit enige interesse in muziek.
Kazim investeerde een deel van het geld dat was achtergelaten door Bismillah Khan even onder zijn zonen een klein huisje te kopen in Varanasi, maar zijn pogingen om een bedrijf te starten is mislukt. Kazim en zijn familie hun tijd verdelen tussen hun nieuwe huis en de voorouderlijke huis.
‘Wij betreuren wat er is gebeurd,” Kazim zegt, “maar men moet begrijpen dat er ongeveer 80 mensen afhankelijk van Abba’ s inkomen. Unki dood ke baad sab bikhar gaya (Alles uit elkaar viel na zijn dood).”
Een andere zoon van Bismillah Khan, Zamin, die in de jaren ‘ 70 en ook een shehnai gebed, woont in een ander huis in Varanasi met zijn familie. De familieleden zeggen Zamin, een voor diabetici en nierpatiënten, niet goed houden, en dat geen van zijn zes zonen en vijf dochters is getrouwd.
Zamin zoon Ashfaq Haider is een van de drie kleinzonen van Bismillah Khan, die koos voor het spelen van shehnai als een carrière. Hij zegt, “de Dingen anders waren tot dada was er. Nu, mensen niet eens bellen voor het maken van programma ‘ s en evenementen die georganiseerd worden in zijn naam. Sommigen van ons hebben verplaatst naar andere bedrijven, zoals het openen van een doek winkel, of die van een baan. Maar velen die niet over de juiste scholing worstelen.”
Van Bismillah Khan ‘ s vier dochters, 60 jaar oud Zareena Khan, leeft ook in het ouderlijk huis met haar kinderen. Zareena was getrouwd met de zoon van Bismillah Khan, de oudere broer, die gebruikt om te spelen shehnai met hem en stierf, na zijn dood.
Zittend in de belangrijkste kamer van het huis, waar doorslaand vocht is weg te rotten vele oude foto ‘s van Bismillah Khan, Zareena betreurt dat anderen meer baat hebben gehad van haar vader’ s naam is dan zijn familieleden. De flikkerende gele bol opeens gaat uit. De familie verklaart het is routine stroomstoring, en iemand staat op en opent de deur naar de rijbaan te laten in het licht van de aangrenzende winkels.
Nazim, de jongste van Bismillah Khan ‘ s kinderen, is een afgestudeerd Arts en de best opgeleide van zijn broers en zussen. Een tabla-speler en een recente ontvanger van de Uttar Pradesh regering Yash Bharti award, ging hij het huis uit volgende verschillen met die van zijn oudere broers en woont bij een vriend in Varanasi. Nazim, die nooit getrouwd is, zegt hij, is een bezoek aan het huis na een jaar, bij het horen van het nieuws van de diefstal.
Nazim zuchten dat met Bismillah Khan gegaan, het huis is niet meer wat het was. Het beschuldigen van de “niet-muziek” achtergrond van de oudere broer Kazim voor de diefstal van de shehnais, zegt hij, “Het is een vergissing door een jonge jongen, die niet na te denken over wat hij aan het doen was. Niemand uit een muzikale achtergrond zou kunnen hebben gedaan, zelfs niet voor geld. Die goudsmeden smolt de shehnais tot een zuivere zilver blok! Abbaji gebruikt om het afspelen van een van hen elke Moharram.” Nazim ontvangen Rs 11 lakh voor de Yash Bharti award. Het geld is welkom, voegt hij eraan toe, als hij nauwelijks genoeg verdient het spelen van de tabla.
Zowel Nazim en Kazim willen dat de overheid het opzetten van een museum te houden Bismillah Khan ‘s bezittingen, waaronder een Bharat Ratna in 2001, Padma Bhushan in 1968, Padma Shri in 1961 en de jaren 1980 Padma Vibhushan, afgezien van zeldzame foto’ s van zijn concerten in India en in het buitenland. Ashfaq hoop voor slechts een benzine pomp in de familie naam, om te kunnen overleven.
De jongere broer van Nazre al heeft besloten dat het genoeg is. Zitten in het huis, dat nog steeds bekend in de omgeving als “Bismillahji ka ghar”, 10 jaar na de sitar maestro de dood van de 20-jarige Razi Hasan zegt dat het tijd is om te vertrekken.
Een derde jaars student van B. Tech in Punjab Technische Universiteit in Chandigarh, zegt hij, “Nazre een fout gemaakt en een ieder van ons die zich bekeert, met inbegrip van hem. De plaats zelf verstikt me, en ik smeekte met mijn vader om mij te laten gaan. Ik wil niet schijnwerpers van muziek, net als mijn grootvader. Ik wens je een basic levende en niet pleiten voor de overheid om voor mij te zorgen.” Zijn volgende doel, Razi voegt, is om zijn jongere broer, die streeft naar het behalen van zijn diploma, “out of this place”.