De Nokia N900 is zonder enige twijfel een van de meest tweakvriendelijke smartphones op de markt. Dankzij de Debian-variant Maemo heeft dit toestel heel veel mogelijkheden en wij testten een paar aardige features.
In onze uitgebreide review van de N900 kwam al aan bod dat de N900 dankzij het Maemo-besturingssysteem, een variant van Debian, in feite een volwaardige Linux-bak is, die eigenlijk alleen wordt beperkt door zijn processorsnelheid en de resolutie van het 3,5"-scherm. In dit redactieblog gaan we wat dieper in op wat je precies kan én niet kan met dit toestel. Daarbij richten we ons vooral op de mogelijkheden van Maemo op een smartphone; wie informatie en opinies over andere functies van de N900 zoekt, kan de review nog eens doorlezen of het bijbehorende forumtopic bezoeken.
X-terminal
De terminal-applicatie van de N900 biedt de mogelijkheid om via een ssh-verbinding software op een desktopmachine te bedienen. Dankzij X-forwarding werd de grafische uitvoer van de betreffende programma’s vervolgens op de N900 getoond. We koppelden het testtoestel aan de Ubuntu-pc van onze serverdude moto-moi en het bleek inderdaad mogelijk te zijn om een breed scala aan software op de desktop te starten.
Omdat het rekenwerk door de desktop wordt uitgevoerd en alleen het beeld over het netwerk naar de N900 werd gestuurd, leverde het starten van applicaties geen problemen op. Zo kon het tamelijk nutteloze XClock op het scherm getoverd worden, maar ook browser Konqueror en muziekspeler Banshee konden bediend worden, al was de afgespeelde muziek logischerwijs niet op de N900, maar op de speakers van de desktop te beluisteren. Helaas haperde de bediening van Konqueror hier en daar en bleek de terminal-applicatie van de N900 verre van stabiel: bijna alle uitgeprobeerde applicaties lieten dit programma uiteindelijk crashen.
De interessantste applicatie van onze test was OpenOffice.org. Maemo mist vooralsnog een volwaardig kantoorpakket, waardoor het gebruiken van deze suite beslist toegevoegde waarde heeft. Het starten van OpenOffice.org en het aanmaken van een nieuw document verliep relatief langzaam, maar lukte wel. Het typen ging ook nog, maar de getypte woorden verschenen niet op de telefoon: de terminal-applicatie op de N900 crashte wederom.
De enige applicatie die zonder crashes wilde werken, was commandline-bestandsbeheerder Midnight Commander. Met dit programma konden alle bestanden op de Ubuntu-desktop worden benaderd. Ook de omgekeerde weg kon worden bewandeld: de Ubuntu-desktop kon alle bestanden op de N900 zien.
Het uithalen van dit soort trucjes is leuk, maar heeft voorlopig geen serieuze waarde: het werken met applicaties over ssh verliep moeizaam en ging gepaard met crashes. Wellicht dat betere software hier verandering in kan brengen, want het opent de deur voor leuke toepassingen.
Debian op N900
Nog veel leuker is het natuurlijk om een volwaardige Debian-distro op de N900 te laten draaien, zodat applicaties als OpenOffice.org en de Firefox-kloon Iceweasel zonder meer gebruikt kunnen worden. Voor oudere Maemo-versies was er Easy Debian, dat het mogelijk maakte om een lichte versie van Debian in een zogeheten chroot-omgeving te draaien. Dat wil zeggen dat dat besturingssysteem als het ware als een applicatie binnen Maemo draait.
Easy Debian is echter gemaakt voor de vorige generatie Maemo-devices, zoals de N800 en N810 van Nokia. Voor de N900 is nog geen echte ondersteuning, maar wij slaagden er toch in om dit OS aan te slingeren, zoals we eerder al meldden. Onze manier daarvoor is echter tamelijk omslachtig. Ten eerste moet er twee repository’s aan de Applicatiebeheerder worden toegevoegd; een voor het installatiebestand op Qole.org en een voor de tar-versie van de distro Chinook, want de N900 kan anders geen .tar.gz-bestanden uitpakken. Vervolgens moet een root-image worden gedownload en op een sd-kaart worden gezet.
Als dat allemaal gedaan is, verschijnen de diverse desktopapplicaties voor Debian in het menu. Ook is een package manager aanwezig om nieuwe Debian-programma’s op de N900 te installeren.
Inmiddels is het installeren van de Debian-versie op de N900 echter alweer een stuk gemakkelijker. De Canadese ontwikkelaar Qole heeft namelijk een N900-port van Easy Debian gemaakt, zodat Debian zonder omwegen kan worden geïnstalleerd.
Repository’s
Hoewel er ook een Ovi Store voor Maemo 5 komt, zijn er nu al repository’s met applicaties voor de N900. Voor de N900 zijn er repository’s met Nokia-toepassingen en -software-updates. Ook de repository’s Maemo-Extras en Extras-Devel zijn bruikbaar, en dan is er nog de Mozilla Catalog, waar Fennec – de mobiele versie van Firefox – kan worden opgehaald.
Een nadeel is dat repository’s alleen via een link toegevoegd kunnen worden: lokaal .deb-bestanden toevoegen is niet mogelijk, al schijnt het dat dat bij vorige firmwares wel kon. Wellicht is dat een feature die in volgende firmware-updates weer terugkomt. Het in Toepassingsbeheer invoeren van willekeurige andere Debian-repository’s is niet mogelijk: de software weigert kennelijk om repository’s te gebruiken die niet expliciet voor Maemo bedoeld zijn. In theorie zou voor ARM-cpu’s gecompileerde software wel op de N900 kunnen draaien, omdat de telefoon een ARMv7-chipset in de vorm van de TI Omap3430 aan boord heeft. In de praktijk werkt dat echter niet.
De repository’s staan vol bèta-applicaties en dat blijkt wel: in sommige gevallen werken applicaties niet of slecht. Daar wordt voor het downloaden overigens steevast voor gewaarschuwd. Het aantal applicaties neemt wel rap toe: vrijwel elke dag wordt er nieuwe software aan de repository’s toegevoegd.
Als er updates zijn voor software die de gebruiker al op de N900 heeft gezet, verschijnt er een klein geel blokje in de notificatiebalk, vlak naast de icoontjes voor tijd en acculading. Door hierop te klikken, wordt het Bijwerken-menu van Toepassingsbeheer geopend.
